Son guncelleme: 28 Kasim 2004 Pazar

Dosya Kaynak: Anonim - Linux Ders Notlari

Bu sayfadaki bilgiler link ve credit verilmek uzere istenildigi gibi kullanilabilir.

bilgi: shukko@shukko.com

DOSYA SISTEMLERI

Ext2

Bu dosya sistemi 1992 yılından itibaren kullanılmaya başlanmış ve bir çok değişiklik geçirmiştir. Bu dosya sisteminde sistemin anaormal şekilde kapanması, hizmet dışı kalması ve sonra sistemin tekrar açılması ile e2fcsk yazılımı otomatik olarak dosya sistemlerini, disk bölümlerinin kontol etmeye başlar. Tutarlı ve yapılan işlemler için sırada bekleyen veriler veya data blokları lost+found dizinin yazılmış halde bulunabilir. Ext2 dosya sisteminin farkı bu durumda, henüz değişikliğe uğramış veriler yerine tüm dosya sistemlerini kontrol etmesidir. Bu işlem sistem açıkken tutulan (journaling) kayıtların incelenmesinden daha uzun sürer. Bu nedenle Ext2 dosya sistemi hızlı ayağa kalması gereken durumlar için tercih edilmez. Ext2 şu anki durmunda, sistem açıkkken tutulan kayıtları tutmuyor. Bu nedenle diğer dosya sistemlerine göre daha hızlı ve daha az hafıza kullanıyor. Ext2 dosya sistemi kolayca ve bu dosya sistemi ile oluşturulmuş disk bölümleri içindeki verileri kaybetmeden ext3 dosya sistemine dönüştürülebilir.

Ext3

Ext3 dosya sistemi olarak Ext2 dosya sistemi temel alınarak ortaya çıkmıştır. Her iki dosy sistemi birbirlerine bu yapı bakımından yakındır. Her iki dosya sistemi arasındaki en önemli fark Ext3 dosya sisteminin yapılan işlemlerin kaydını tutmasıdır. Sistemin elektrik kesintisi sonucu kapanması yada sitemin güç düğmesinden kaptılması durumunda, sistem tekrar açıldığında Ext2 dosya sisteminde tüm oluşturulmuş disk bölümleri ve içindeki dosyalar kontrol edilir. Bu işlem yararlı gibi gözükse de çabuk ayağa kalması gerekli olan durumlarda sorun olabilir. Ext3 dosya siteminde bu sistemin normal olan yolların dışında bir yöntemle kapatılması ile dosya sistemlerinin durumu sistem açıkken tutulan kayıtlar ile kontrol edilir. Bu şekilde sistemin daha hızlı açılması sağlanmış olur. Harddiskte oluşan problemlerde Ext3 dosya sistemi Ext2’deki gibi tüm disk bölümlerinin kontrol eder.

Dosya bütünlüğü Ext3 dosya sisteminde Ext2’ye göre daha iyi sağlanmıştır. Bu şekilde yine beklenmeyen sistem kilitlenmeleri ve normal olmayan  şekilde sistemin kapatılması durumlarında dosyaların zarar görme olasılığı azaltılmıştır.

Ext3 dosya sisteminin üç önemli özelliği,

Ext2 ‘den Ext3 ’e kolay ve güvenilir terfi yapılabilmesi. Kolayca dönüştürülen disk bölümünün mount edilebilmesi.

Güvenilirlik ve Performans,

data=journal mode:Ext3 dosya sistemi, data ve bu datanın bilgisini (metadata) tutar. Metada data hakkındaki data yani bilgi olarak tanımlanabilir. Bu metadata sayesinde disk üzerindeki bilgilere ulaşılabilir. Bu modda data ve metadatanın her ikisininde tutarlı olmasına dikkat edilir. Bu şekilde datanın güvenliği arttırılabilir fakat performanstan ödün verilir.

data=ordered : Data ve metadata bütünlüğü göz önüne alınır. Fakat kayıt tuma (jourlaning) sadece meta data için kullanlır. Dosya sistemi yazılımı, sürücüsü, tüm data bloklarını toplar ki, bu işlem bir kere metadata ‘nın update edilmesiyle yapılır. Bu data blokları gruplanmış olarak metadata update edilmeden önce diske yazılmış olur. Sonuç olarak  data ve metadatanın bütünlüğü  performanstan ödün vermeden sağlanır.

data=writeback : Datanın dosya sistemine metadata kayıtlanıp, update edildikten sonra yazılmasına izin verir. Bu seçenek iyi performans sağlamak için tercih edilir. Bununla birlikte, sistem ilgili bir arıza durumunda (crash), dosyaların içindeki eski dataların yeniden görünmesine gibi durumlarla karşılaşılabilir.

Ext3 dosya sistemi geçerli olarak data=ordered modda çalışır.

Ext2 dosya sistemi Ext3 dosya sitemine 2 işlemle dönüştürülür.

1. Adım : root olarak logon olunur ve aşağıdaki komut verilir.

Örnek komut: tune2fs -j /dev/hdc1         

2. Adım : /etc/fstab dosyasında /dev/hdc1 için dosya sistemi Ext2 yerine ext3 yazılır ve sistem reboot komutuyla yeniden kapatılıp açılır.

ReiserFS

Ext2 dosya sistemine alternatif olarak geliştirilmiştir. ReiserFS disk boş alanından en iyi şekilde kullanılması, disk erişim performansı ve olası hatalarda (crash) datanın hızlı bir şekilde kurtarılması özellikleri ile ön plana çıkar. Ancak bu dosya sistemi metadata ‘yı iyi yönetdiği halde datanın kendisine dikkat etmez.

JFS Journaling File System

Performans amaçlayan  yoğunluğu tüksek olan sunucu ortalarına uygun olarak biçim verilmiş oluşturulmuş dosya sistemidir. IBM tarafından geliştirilmiştir. 64 Bit olarak ortaya çıkmıştır. Büyük kapasiteli dosya ve dosya sistemlerini destekler. Bu dosya sistemi üç önemli özelliği ile ortaya çıkar.

Efficient Journaling :

JFS ‘nin  metada ve data değişimlerini takip etme yöntemi ReiserFS ‘e benzer. Geniş ve büyük kapsamlı kontrol yerine, sadece metadata ‘da değişimlere yol açan dosya sistemi aktiviteleri kontrol edilir.  

Efficient Directory Organization:

2 yol ile dizinler yönetilir. Küçük dizinlerin içerik bilgileri kendilerinde (inode) saklanır. Küçük dizinlerdeki dosyalar direkt olarak dizin içeriğinde saklanır. Büyük dosya ve dizinler ise B* balanced tree denilen yöntemle saklanır. Bu yöntemle dosyaların diskteki asıl yerleri  pointer ile işaret edilerek  gösterilir.  

Better Space Usage through Dynamic inode Allocation

Ext2 için mutlaka inode sayısı vermek zorunludur. JFS bu durumum göz önünen alarak inode için grekli alanı ayırır ve zamanı geldiğinde kullanır.

XFS

64 bit olarak ve işlem yükü ağır olan ortamlar için düşünülerek geliştirilmiştir. XFS büyük dosyaları kolayca yönetir. XFS metadata bütünlüğüne dikkat eder ama dataya Reiser FS gibi dikkat etmez.

High Scalability through the Use of Allocation Groups

XFS ortaya çıktığında allocation groups denilen 8 veya daha fazla parçaya bölündü. Bu parçalar eş büyüklüktedir. Her bir allocation groups kendi inode ve disk alanınını yönetir. Allocation groups dosya sistemi içindeki dosya sistemleridir. Her bir allacation group birbirinden bağımsızdır. Bu özelliği ile çok işlemcili sistemler için uygundur.

High Performance through Efficient Management of Disk Space

Boş alanlar ve inodlar B* balanced tree denilen yöntemle allocation groups içinde saklanır. Bu yönten XFS in güvenirliğine katkıda bulunur. delayed allocation XFS in diğer dosya sistemlerinde kullanılmayan  özelliğidir. İşlemler sonucu üretilen veri diske yazılmak üzere Ram de sırada bekletilir ve disk üzerinde bu veri için gerekli alan ayrılır. Henüz datanın disk üzerinde yazılacağı alan belirlenmemiştir. XFS bu şekilde datayı diske yazmak için en son ana kadar bekler. Bazı kısa zamanlı, geçici bilgiler bu şekilde RAM de bekletilir. Bu şekilde yazma performansı artar ve dosyaların disk yüzeyinde parçalanma oranları azaltılır. Çünkü bu yöntemle diğer dosya sistemlerine göre XFS daha az sıklıkla diske veri yazar.

Preallocation to Avoid File System Fragmentation

Data dosya sitemine yazılmadan önce XFS data için gerekli alanı ayırır. Bu yöntemle dosya sisteminde parçalanma oranı azaltılır. Performans artar. Dosya içerikleri diğer disk bölimlerine dağıtılmaz.

Inode: dosyalar hakkkında bir çeşitli bilgileri içerirler. Dosyanın kapasitesi, linklerin sayısı, oluşturulma, değişiklik ve erişim  tarihi gibi bilgileri ve dosyanın içeriğinin bulunduğu disk bloklarını işaret eder gösterir.

Journal :  Dosya sistemi içindeki ve metadata üzerindeki değişikliklerin bir çeşit kaydının, logunun tutulmasıdır. Journaling Linux kurtama işleminin süresini fazlasıyla azaltır. Dosya sistemini ve dosyları teker teker kontrol etmek yerine journal kayıtları gözden geçirilir.